આપણા કહેવત સાહિત્યમાં કેટલી કહેવતો એવી જણાઈ છે કે જે પરદેશી છે તો પણ તે આપણા સમાજમાં, વ્યવહારમાં સારી રીતે પ્રચલિત છે. એમાંની કેટલીક કહેવતો તો ખાસ તરૂણયુવાન સમુદાયે અપનાવેલી છે અને તેને કોઈ જાતિસમાજ કે વાડો પણ સ્પર્શી શક્યો નથી.

મીરજાપુરમાં બે ભાઈઓ રહેતા હતા. તેઓ એક બીજાને ઘણા જ હેતથી ચાહતા. એક દિવસ તે બંનેને એક બાબતમાં મત ભેદ પડ્યો, મોટાભાઈએ કહ્યું, કે “પ્રારબ્ધ-નશીબ હંમેશાં બળવાન છે અને તેના આગળ માણસનો બધો પ્રયત્ન વ્યર્થ જાય છે”. ત્યારે નાનાભાઈનું કહેવું એવું હતું કે “પુરૂષાર્થ આગળ નશીબનું કાંઈ ફાવતું નથી, ને મનુષ્ય જો ધારે તો પ્રયત્નથી નશીબને ફેરવી શકે છે.”

આકરુ ગામના ઊભા મારગે જતા ભલગામડા નામનું ડુંગળીના દડા જેવું ગામડું ગામ. ઈ ગામની માલીપા ઉગરચંદ નામનો વહેવારિયો વાણિયો રિયે. ઉગરચંદને પરણાવ્યા પછી એના બાપ વનેચંદ સ્વર્ગે સિધાવ્યા. આ વાતને પાંચ સાત વરસનાં વહાણાં વાયાં.

સાહિત્યમાં કાવ્ય ઉત્તમ છે. પણ હવે તો આપણે વૃત્ત, છંદ બધા ઉડાવી દીધા છે. એટલે કવિતા વગર આપણે શું કરવાના? એટલે કવિતા વગર આપણે શું કરવાના? અતિશયોક્તિ આપણે જાણવાના નહીં. ઉત્પેક્ષા આપણે સમજવાના નહીં. હવે  અલંકારો પણ શીખવવામાં આવતા નથી.

આ કહેવતની પાછળ એક રસપ્રદ કથા પડેલી મળી આવે છે. જૂના જમાનાની વાત છે. શ્રાવસ્તીનગરમાં એક બ્રાહ્મણ અને બ્રાહ્મણી રહેતાં હતાં. બ્રાહ્મણ વિદ્વાન હતો. એને સંતાનમાં એક સુપુત્ર હતો. આ પુત્ર ખૂબ જ તેજસ્વી હતો. પિતા એને જે કંઈ શાસ્ત્રો શિખવાડતા તે તરત જ કડકડાટ મોઢે બોલી જતો.

પોતાના વતનમાં માણસ પંકાતો નથી. તેની ગણના થતી જ નથી. પછી ભલેને એ કોઈ મોટો ભણેલો ગણેલો પંડિત કેમ ન હોય !

વિદ્વતા દેશમાં અંકાતી નથી. પરદેશમાં જ તેની કદર થાય છે. દેશના અનેક શિક્ષિત યુવાનો આજે પરદેશમાં સારું ધન કમાઈ રહ્યા છે કારણ તેમની વિદ્વતાની ત્યાં કદર થાય છે છતાં કહેવું પડશે દેશ એ દેશ છે અને પરદેશ એ પરદેશ છે.

સમડીને તરત જ પરખાઈ ગયું કે ચાંચમાં તે જે ચીજને લઈને ઉડી રહી છે તે તેનો ભક્ષ નથી. એ કોઈ બીજી જ વસ્તુ છે એટલે તે નિરાશ તો થઈ પણ તેણે પોતાના ભક્ષ માટેની શોધ ચાલુ જ રાખી. તેની ચાંચમાં હજુ પણ પેલો નવલખો હાર હતો જ.

ૐ નમ: સિવાય  = શિવને નમસ્કાર
મંગલમ સદા કૂર્યાત = સદા મંગલકારી બનો !
અહિંસા પરમો ધર્મ: = સર્વોત્તમ ધર્મ અહિંસા છે
અહો રૂપમ અહો ધ્વનિ = એકબીજાની પ્રશંસા કરવી તે

ગુજરાતીલેક્સિકોન એટલે ગુજરાતીભાષાનો સૌ પ્રથમ ઓનલાઇન શબ્દકોશ. જે તૈયાર કરવામાં 89 વર્ષના યુવાન શ્રી રતિલાલ ચંદરયાને 20 કરતાં પણ વધુ વર્ષ લાગ્યા છે. સ્વાભાવિક છે કોઈને પણ પ્રશ્ન થાય કે આવો શબ્દકોશ તૈયાર કરાવવા પાછળનો હેતુ શો. તો ફક્ત એક હેતુ કે મારે મારી ગરવી ગુજરાતી ભાષા અને ગુજરાતી ભાઈ-બહેનો માટે કંઈ કરવું છે. મારે મારી માતૃભાષાનું ઋણ ચૂકવવું છે. બસ આ સ્વપ્ન એમને સાકાર કર્યું ગુજરાતીલેક્સિકોન દ્વારા.

ખુશ ખબર….. ખુશ ખબર

ગુજરાતીલેક્સિકોન હવે તેના ચાહકો માટે લઈ આવ્યું છે તેની ફેસબુક એપ્લિકેશન.

આ એપ્લિકેશનની વધુ માહિતી મેળવવા નીચે જણાવેલી લિંક ઉપર ક્લિક કરો.

કરસનકાકા એક વખત ન્યાતમાં જમવા ગયા. જ્યાં ન્યાત હતી તે ગામ જરા દૂર હતું. કરસનકાકા તો ઉપડ્યા હતા સમયસર, પણ તેમને માર્ગમાં અનેક વિઘ્નો આવ્યા. અંતે જ્યારે તેઓ ગામમાં પહોંચ્યા ત્યારે તેમણે શું જોયું? ન્યાત ઊઠી ગઈ હતી અને એ સ્થાને એઠી પતવાડીઓ પર કાગડા-કૂતરા બિલાડા ફરી રહ્યા હતા.