એક હતા પોપટભાઈ. આંબાના ઝાડ પર રહે, કાચી કેરી ખાય, મીઠું પાણી પીવે અને મઝા કરે. એક વાર એમના આંબાના ઝાડની નીચે સસલાંઓનું એક ટોળું રહેવા આવ્યું. પોપટભાઈ તો ખુશ થઇ ગયા. પોપટભાઈ વિચારે, “અરે વાહ! કેટલાં બધાં સસલાં અહીં રહેવા આવ્યાં છે. હવે તો મઝા આવશે એમની સાથે રમવાની.” સસલાં રોજ સવારે ચારો ચરવા જાય અને સાંજે પાછાં આવે. પછી એ બધા જ સસલાંઓ ભેગા થઈને ક્રિકેટ રમે. સસલાંઓને મઝાથી ક્રિકેટ રમતાં જોઈ પોપટભાઈને પણ ખૂબ મન થાય, ક્રિકેટ રમવાનું.

એક દિવસ હિંમત કરી પોપટભાઈ સસલાઓના સુકાની (કેપ્ટન) સસ્સારાણા પાસે ગયા. પોપટભાઈ કહે, “સસ્સારાણા, મને પણ રમાડોને ક્રિકેટ તમારી સાથે! મને પણ ક્રિકેટ રમવાનું ખૂબ મન થાય છે.”સસ્સારાણાએ વિચાર કર્યો. પછી એકદમ બધા સસલાંઓને ભેગા કરીને કહ્યું, “અરે જુઓ ભાઈબંધો. આ પોપટભાઈને ક્રિકેટ રમવું છે!” અને બધા સસલાં ભેગાં થઇ ગયાં અને પેટ પકડીને હસવાં લાગ્યાં. પોપટભાઈ તો બિચારા ઉદાસ થઇ ગયા. સસલાં આટલેથી ન અટક્યાં, એ તો ગીત ગાવા લાગ્યાં.
“પોપટની ચાંચ કેવી છે? વાંકી છે….
પોપટનું પેટ કેવું છે? મોટું છે…
પોપટ ના પગ કેવાં છે? નાના છે …
આવા પોપટને ક્રિકેટ રમાડાય? ન રમાડાય…..”

આવું સાંભળીને પોપટભાઈ બિચારા ઉદાસ થઈને પાછા એમના માળામાં જતા રહ્યા. પોપટભાઈ ના માં એ પોપટભાઈ ને કહ્યું, “કંઈ વાંધો નહિ બેટા. એમ ઉદાસ ન થતો. એ લોકો ક્રિકેટ રમે ત્યારે તું બીજું કંઈ રમજે.” એમ કહીને તેમણે પોપટભાઈ ને એક સરસ કાચી કેરી ખવડાવી અને પોપટભાઈ તો સૂઈ ગયા. પછી તો સસલાં રોજ ક્રિકેટ રમે અને મજા કરે અને પોપટભાઈ બિચારા એમના માળામાં બેઠા બેઠા એમને રમતા જુવે અને વિચારે, “મને પણ ક્રિકેટ રમવા મળે તો કેવું સારું!”

એક દિવસ નજીકમાં એક વાંદરાઓની ટીમ આવી. વાંદરાઓનો સરદાર સસ્સારાણા પાસે આવ્યો અને કહે, “સસલાઓ, અમારે તમારી સાથે એક ક્રિકેટ મેચ રમવી છે. તમારે રમવું છે?” સસ્સારાણાએ વિચાર કર્યો અને કહ્યું, “ચાલો. ચોક્કસ રમીએ.” પછી એમણે ક્રિકેટની મેચ શરૂ કરી. અને વાંદરાઓએ તો એવી બેટીંગ કરી, એવી બેટીંગ કરી કે સસલાં તો સાવ નિરાશ થઇ ગયાં. સસલાં બિચારા કેટલી મહેનત કરીને બોલ નાખે અને વાંદરાઓનાં બેટ્સમેન એવા મોટા મોટા છગ્ગા મારે, એવા મોટા મોટા છગ્ગા મારે કે સસલાં તો સાવ મૂંઝાઈ ગયાં અને હારી ગયાં. વાંદરાઓ તો જીતી ગયા એટલે કુદી કુદીને ગાવા લાગ્યા, “સસલાં તો ભાઈ કાચાં છે. એમને રમતા આવડે નહિ. કાચાં સસલાં હારી ગયાં, હારી ગયાં હારી ગયાં!” સસલાં બિચારા નિરાશ થઈને ઘરે જતાં રહ્યાં. પોપટભાઈ આંબા ડાળે બેઠા બેઠા આ બધું જ જોતા હતા. બીજા દિવસે ફરી વાંદરાઓનો સરદાર સસ્સારાણા પાસે આવ્યો. સસ્સારાણાને કહે, “સસ્સારાણા, આજે ફરી ક્રિકેટની મેચ રમવી છે?” સસ્સારાણાને થયું કે જો ફરી એમની સાથે રમીશું તો પાછા હારી જઈશું. એટલે સસ્સારાણા કહે, “ના ના. આજે નથી રમવું. આજે અમારે કંઈ કામ છે.” આ સાંભળીને બધા વાંદરાઓ પાછા ભેગા થઈને ગાવા લાગ્યા, “ડરપોક સસલાં ડરી ગયાં, ડરી ગયાં, ડરી ગયાં! ડરપોક સસલા ડરી ગયાં, ડરી ગયાં, ડરી ગયાં!” એટલે સસ્સારાણા કહે, “સારું સારું, ચાલો ક્રિકેટ રમીએ.” એમ એ લોકો ફરી ક્રિકેટ રમવા લાગ્યા. ફરી બિચારા સસલાં દોડી દોડીને બોલ નાખે અને વાંદરા, એ મોટા મોટા છગ્ગા મારે, એ મોટા મોટા છગ્ગા મારે! સસલાં બિચારા ફરી હારી ગયાં અને વાંદરા ફરી ગીત ગાવા લાગ્યા, “સસલાં તો ભાઈ કાચાં છે. એમને રમતાં આવડે નહિ. કાચાં સસલાં હારી ગયાં, હારી ગયાં, હારી ગયાં!” સસલાં બિચારા ફરી નિરાશ થઈને ઘરે ગયાં.

હવે સસલાં બિચારા ચિંતા કરે અને વિચારે, “કાલે પાછા વાંદરા આવશે, આપણને હરાવશે અને પછી આપણી મજાક ઉડાવશે. આપણને કોણ આમાંથી બચાવે?” ત્યાં પાછળથી એક અવાજ આવ્યો, “હું તમને મદદ કરું? મારી પાસે એક યુક્તિ છે.” સસલાંઓએ પાછળ વળીને જોયું તો કોણ? પોપટભાઈ! સસ્સારાણા ઉભા થઈને બોલ્યા, “અલ્યા પોપટ! તને અમે આટલો ચીડવ્યો, અમારી સાથે ક્યારેય રમાડ્યો નહિ, તારી ઠેકડી ઉડાવી, અને છતાય તું અમારી મદદ કરવા આવ્યો છે? અને અમારી વળી તું શું મદદ કરશે? જોતો નથી, વાંદરા કેટલા શક્તિશાળી છે? કેવાં મોટા મોટા છગ્ગા મારે છે?” પોપટભાઈ કહે, “હા. પણ તમે મારા આંબાના ઝાડની નીચે રહો છો. એટલે મારા પાડોશી કહેવાઓ. એટલે મારે તમને મદદ કરવી જોઈએ. તમે મને એક તક આપો. અને જુઓ હું વાંદરાઓ સામે કેવું રમું છું?” સસ્સારાણાને થયું, “આમેય વાંદરાઓ સામે આપણી કોઈ તરકીબ ચાલતી નથી. તો પછી ભલે પોપટભાઈ પણ પ્રયત્ન કરે.” એમ કહીને એમણે તો પોપટભાઈ ને પણ રમવા આવવાની હા પાડી.
ત્રીજે દિવસે વાંદરાઓ પાછા આવ્યા. સસ્સારાણા ને કહે, “અરે ઓ સસ્સારાણા, રમવું છે કે ડરી ગયા?” સસ્સારાણા કહે, “અરે ના ના વાંદરાભાઈ ચાલો રમીએ.” ફરીથી વાંદરાઓ બેટીંગ કરવા આવ્યા. સસ્સારાણા જાતે જ બોલિંગ કરવા આવ્યાં. સસ્સારાણાએ તો ખૂબ જોર કરીને એક બોલ નાખ્યો. વાંદરાના સરદારે કચકચાવી ને ઉંચ્ચો ફટકો માર્યો. પણ ત્યાં તો શું કૌતુક થયું! બધાએ જોયું તો પોપટભાઈએ ઉંચ્ચા ઉડીને એમની પાંખોમાં બોલ પકડી લીધો હતો. બધા સસલા કુદવા લાગ્યા, “વાંદરાનો સરદાર આઉટ થઇ ગયો, આઉટ થઇ ગયો!” પછી તો વાંદરા જ્યાં ફટકો મારે ત્યાં પોપટભાઈ એમની પાંખથી બોલ રોકી લે. અને વાંદરા ઉંચ્ચા છગ્ગા મારવા જાય તો પોપટભાઈ ઉડીને એમની પાંખમાં કેચ કરી લે. એમને એમ વાંદરાઓની ટીમ તો થોડી વારમાં આઉટ થઇ ગઈ અને સસલાઓની ટીમ આરામથી મેચ જીતી ગઈ. અને પછી પોપટભાઈ અને બધા સસલાઓ ગાવા લાગ્યા, “ફૂલણજી વાંદરા હારી ગયા, હારી ગયા, હારી ગયા!”

પછી સસ્સારાણાએ પોપટભાઈ ની માફી માંગી અને કહ્યું, “આજ પછી અમે ક્યારેય તમારી મજાક નહિ કરીએ. અમારી ભૂલ થઇ ગઈ. હવે આપણે બધાં સાથે મળીને ક્રિકેટ રમીશું અને ખૂબ મઝા કરીશું.” અને આમ પછી પોપટભાઈ અને સસલાં હંમેશા કાચી કેરી ખાઈ, ક્રિકેટ રમી, મીઠું પાણી પી ને ખૂબ મઝાથી સાથે રહ્યાં. ખાધું, પીધુંને રાજ કર્યું.

વાર્તાકાર – કંદર્પ મહેતા ,  ચિત્રકાર – ધ્વનિ મહેતા