ઉંબરો (ઘરનો) (2) ઉંબર; એક ફળ-ઝાડ; ઉમરડો (3) બે ચાસ વચ્ચેની જગા

આંગણું; ઘરનો આગલો ભાગ.

ઉમરાવ.

ઉંબરો; બારણાની બે સાખને જોડનારૂં નીચલું લાકડું; ગચ્ચું.

એક ફળઝાડ; ઉમરડો; ઉંબરાનું ઝાડ. તેનાં પાન પીપળા જેવાં પણ સહેજ લાંબાં ને અણીવાળાં, ફૂલ ફિક્કા લીલાં કે જાંબલી રંગનાં અને લાકડું ચીકણું હોય છે. તેનાં અંજીર જેવાં પણ નાનાં દ્રાક્ષ જેવડાં લૂમખાવાળાં પાકાં ફળ ખટમીઠાં હોવાથી માણસો ખાય અને કાચાનું શાક કરે છે.વાયુથી અંગ રહી ગયું હોય તો તેનું દૂધ ચોપડી તે ઉપર રૂ ચોટાડવું અથવી મૂળ ઘસી તેમાં સાકર નાખી પાવું. વછનાગન ઝેર ઉપર તેની છાલનો રસ ઘીમાં મેળવી ગરમ કરી અપાય છે. સોમલના ઝેર માટે તેનાં પાંદડાં અથવા છાલનો રસ અર્ધ શેર સુધી આપવો. આંખ આવી હોય તો તેના દૂધનો લેપ કરવો. બદ ઉપર તેનું દૂધ ચોપડી પાતળો કાગળ લગાડવો. સોજો હોય ત્યાં તે વડ, પીપળો, પીપર અને નાંદરુખની છાલ ધસી તેમાં ઘી નાખી લેપ કરવો. આમાતિસાપ ઉપર તેના દૂધનાં ચાર પાંચ ટીપાં પાડી આપવું. લોહીના ઝાડ મટાડવા તેના મૂળનું પાણી કે તેનાં ફળ આપવાં. ચાંદી, પ્રમેહ અને પથરી ઉપર તેના મૂળનો રસ પાંચ તોલા કાઢી તેમાં જીરૂં અને ખડી સાકર નાખી આપવો અને મૂળને ગાયના દૂધમાં ધસી તેનો લિંગ ઉપર લેપ કરવો. શીતળા અને ઓરીની ગરમી ઉપર અને પિત્તજ્વરમાં તેના મૂળનો રસ ખડી સાકર નાખી અપાય છે. ભારેવગીને અતિસાર થયો હોય તો મધમાં ઉંબરાં આપવાં. ભસ્મક રોગ એટલે બહુ ભૂખ લાગવાનો રોગ મટાડવા ઉંબરાની છાલ સ્ત્રીના દૂધમાં વાટી આપવી અથવા સાત દિવસ સુધી બીજું પાણી નહિ આપતાં તેનાં મૂળોમાંનું પાણી તાડી પ્રમાણે કાઢી આપવું. વીછીના ડંખ ઉપર તેનો પાલો વાટી ચોપડવો. હરસ દૂર કરવા તેનાં મૂળ ઠંડા પાણીમાં ઘસી તેમાં દાંતવણ મેળવી તેનો લેપ કરવો. તેનાં ફળમાં અસંખ્ય જંતુ ઉડાડી મૂકી લોક ખાય છે. આ ઝાડની હેઠળ ધણુંકરી પાણીનો ઝરો મળે છે. આ પાણી પીવા માટે નીરોગી લેખાય છે.

મંદિરના ઉંબરે મૂકેલ ચીજ કે નાણું.

રૂની એક જાતનું નામ.

વાવેતરના બે ચાસ વચ્ચેની જગ્યા.