સુપર સ્ટોર ની લાઈન મા ઉભી ઉભી ઋત્વી કૌન જાણે શુ વિચારતી હશે કે એને ખબર જ ના પડી કે ક્યારે એનો કેશિયર પાસે જવાનો વારો આવી ગયો.પોતાનો વારો આવી ગયો છતાંય એ જાણે ક્યાં ખોવાઈ ગઈ હતી.એક બે વાર કેશિયર ના ઈશારા અને સંબોધન છતાં જયારે ઋત્વી મા કોઈ હલનચન ના થયો એટલે એની પાછળ ઉભેલા ચેલ બટાવ જુવાનઇયા થી ના રહેવાયુ.

થોડા છણકા સાથે એને ઋત્વી ને ખબે હાથ લગાવી ને એને હલાવી કહ્યું ,'એક્સક્યુઝ મી મિસ ,ઇટ્સ યોર ટર્ન નાવ'!!

ઋત્વી થોડી ભોંઠાપણ સાથે પોતાના વિચાર મા થી બહાર આવતા આવતા બોલી ,'સોરી સોરી ' અને કેશિયર તરફ ઝડપી થી ચાલવા લાગે છે.પોતાની લીધેલ વસ્તુઓ ના પૈસા ચૂકવી ,ગ્રોસરી બેગ્સ ઉંચકી ઋત્વી કાર તરફ ચાલતી થઇ.કેમ જાણે ,પણ ઋત્વી નું મન આજે પોતાની જોડે કામ કરતી એની સહકર્મચારી એવી લિન્ડા ના બોલાયલા વાક્ય મા બપોર થી અટકી ગયેલું હતું.

ઋત્વી ના પતિ નો ફોટો અને એના માન મા લખાઈલો લેખ આજ ના સમાચારપત્ર  ના પેહલા પાને છપાયેલા હતો.એટલે ઋત્વી સવાર થી ખુબ ગર્વ અને આનંદ મા હતી.એને ખુબ ઉત્સાહ હતો કે મનન પોતાની કારકિર્દી મા આટલી મોટી સિદ્ધિ હાંસલ કરવામાં સફળ થયો હતો.લગ્નઃ ના દસ વરસ મા એને મનન ને જુનિયર એન્જીનીર થી સિનિયર એન્જીનેર ને આજે કંપની ના 'ડિરેક્ટર ઓફ એન્જીનીર ડીપાર્ટમેન્ટ  'સુધી ના સફર મા ખુબ વહાલ અને સ્નેહ થી સાથ આપ્યો છે .

પોતાના કરતા કોઈ મનન ના વખાણ કરે ,દરેક પ્રસંગે મનન ની વાહ વાહ થાય ,એના કામ ની પ્રશંસા થાય એ બધું એના માટે કઈ નવું નોહતું.અને એને એનો કોઈ વાંધો પણ નહતો કારણ કે એ બધા લોકો મા  મનન ની સૌથી મોટી પ્રશંસક અને હિતેછુ તો ઋત્વી પોતે જ હતી.મનન ના દરેક સારા હોઈ કે ખરાબ ,ઊંચા હોઈ કે નીચા ,નિરાશા હોઈ કે આશા ભરેલ ,સુખદ હોઈ કે દુઃખદ એવા દરેક જીવન ના પ્રસંગે અને તબકે એની જીવન સાથી કહો કે પત્ની કહો કે બેસ્ટ ફ્રેન્ડ કહો,પણ ઋત્વી અડીખમ એની સાથે ઉભી હતી.ઋત્વી ને તો કોઈ દૂર ના જાણીતા ની સફળતા વિષે ખબર પડે તો પણ દિલ મા આનંદ થાય તો પછી આ તો એનો પતિ ઓછો ને બેસ્ટ ફ્રેન્ડ વધારે એવો મનન જો સફળતા ના શિખરો સર કરતો હોઈ તો એના જેવું રૂડું અને સૌભાગ્ય ભર્યું ઋત્વી ના જીવન મા બીજું શુ હોઈ શકે.

પણ આજે જયારે સવારે સમાચારપત્ર મા મનન વિષે વાંચી ને પોતાના થી મોટી ઉમર ની આફ્રિકન અમેરિકન એવી સહકર્મચારી લિન્ડા એ ઋત્વી ને ખુબ સહજ ભાવે ખુશ થતા કહ્યું ,'Rutvi my girl ! You are so lucky to have a husband like Manan'!!

બસ અમસ્તાજ વધામણી મા બોલાઈ લા એ શબ્દો કૌન જાણે કેમ પણ ઋત્વી ને હલબલાવી મુક્યા.લિન્ડા નો આભાર માની એને 'Thank you so much ' કહી પોતાના કામ મા વ્યસ્ત થયેલ ઋત્વી ના મન મા ખુબ સહજ છતાંય અજીબ સવાલો  થયા હતા .

ઋત્વી ને મન મા થયું ,'ખરેખર નસીબદાર કૌણ હતું ? પોતે કે મનન ? શુ મનન ની સફળતા ની ભાગીદાર પોતે હતી ખરી ? શુ ખરેખર મનન ની સિદ્ધિ મા એનું કોઈ યોગદાન ખરું ? શુ આટલા કુશળ અને બુધ્ધિશાળી એવા મનન ને પત્ની તરીકે એક યોગ્ય પાત્ર મળ્યું ખરી ?' આવા તો કઈ કેટલા સવાલો એ ઋત્વી ને આજે મનન ના જીવન મા પોતાના પત્ની તરીકે ની ભૂમિકા અને પોતાના અસ્તિત્વ ને જંજોડી મુક્યા હતા.

ઘર તરફ ગાડી હંકારતી ઋત્વી ને થયું , 'આ ચાલીસ મિનિટ ની ઘર તરફ ની ડ્રાઈવ દરમિયાન પોતાના અશાંત મન ને distract કરવા રેડિયો ચાલુ કરવા દે નહીંતર મારું મગજ મને ગાંડી કરી નાખશે' .રેડિયો ની ચેનેલ એક પછી એક ફેરવતા ,એક ચેનેલ પર ચાલતા સંવાદ ને ગુજરાતી ભાષા મા સાંભળી એ આશ્ચર્ય પામી ગઈ .આ ચેનેલ પર હંમેશા હિન્દી મા પ્રોગ્રામ અને ગીતો ચાલતા હોઈ છે પણ આજે ગુજરાતી મા સંવાદ સાંભળી એને એ ચાલતા શૉ ને સાંભળવાની ઇચ્છા થઇ .વોલ્યૂમ વધારી એ શાંતિ થી સાંભળતી હતી .

ઋત્વી ને ગુજરાતી ભાષા ખુબ ગમે .પોતે ગુજરાતી હોવાનો અને ગુજરાતી એની માતૃભાષા હોવાનો એને ખુબ ગર્વ થતો .એની ત્રણ વરસ ની દીકરી જયારે એની મીઠી મીઠી વાણી થી ગુજરાતી ભાષા મા સંવાદ કરે ત્યારે તો ઋત્વી ના આનંદ નો કોઈ પાર ના રહે.રેડિયો પર કોઈ 'Talk Show ' ચાલી રહ્યો હતો.

શૉ ની મુખ્ય મેહમાન એક ખુબ જાણીતા,મુક્ત વિચારી,નિર્ભય ને બદલતા સમય જોડે ચાલવા મા માનતા એવા ગુજરાતી લેખિકા અને વક્તા 'કાજલ દવે  'હતા .પોતાની  અમેરિકા વિઝિટ પર આવેલા કાજલ  બેન આજે એમના પ્રિય એવા 'લગ્ન ,પ્રેમ અને સબંધો 'ના વિષય પર પ્રસ્નોત્રી ના જવાબો આપી રહયા હતા.

પેહલો પ્રશ્ન ઑડીએન્સ મા થી કોઈ એ પૂછ્યો ,'કાજલ બેન,લગ્ન ના દસ વરસે પણ મારા પતિ મને કોઈ દિવસ સામે થી આવી ને કોઈ ભેટ ,ફૂલ ,કાર્ડ કે પછી મારી કોઈ પ્રશંસા ક્યારે પણ નથી કરતા .સુ એ મને પ્રેમ કરે છે કે પછી હવે અમારા લગ્ન મા પ્રેમ નથી રહીયો ? તમને સુ લાગે છે ?

કાજલ બેન આછું સ્મિત આપતા એ મહિલા ને જવાબ આપે છે,'દસ વરસ મા તમે કેટલી વાર પ્રસંગ વગર તમારા પતિ માટે એમાં થી કઈ પણ કર્યું છે ?કારણ વગર પતિ ને કેટલી વાર 'ઈ લવ યુ','Thank you ',કહ્યું છે ?વસ્તુ કે શબ્દો જ પ્રેમ ની અભિવ્યક્તિ હોઈ એવું કૌને કહ્યું !પ્રેમ તો જીવન ની ઝીણી ઝીણી બાબતો મા ,નાના નાના એક બીજા માટે કરેલા કર્યો મા હોઈ.તમારી ગાડી મા કઈ અવાઝ આવતો હોઈ તો ને એ તમને એમ કહે ,કાલે તું મારી ગાડી લઇ જજે ને હું તારી ગાડી જોબ પર થી પાછા આવતા ચેક કરાવતો આવીસ.આ સુ છે ? આ એની કાળજી છે ,એની તમારા પ્રતિ પ્રેમ ની અભિવ્યક્તિ છે.બાકી સુ તમને જાતે ઓટો શોપ મા જઈ ચેક કરાવતા નથી આવડતું ? પુરુષ ની પ્રેમ ની વ્યાખ્યા ને અભિવ્યતિ સ્ત્રી કરતા સાવ અલગ હોઈ છે.એટલે નિરાશ થયા વગર તમે જો પ્રેમ ને માપ્યા કે ચકાસ્યા વગર માત્ર સમજણ થી માણસો તો ખુબ મજા નું બની રહેશે તમારું  લગ્ન જીવન'.

બીજો પ્રશ્ન કોઈ એ કર્યો ,"હેં કાજલ બેન ,'લગ્ન જીવન મા હરીફાઈ હોઈ શકે ? પરિવાર માટે સ્ત્રી વધુ કરે કે પુરુષ વધુ કરે એવું કોઈ competition હોઈ ખરું ? સમાજ અને  પરિવારજનો પતિ કે પત્ની ની comparison કરી ઘણી વાર મનદુઃખ થાય એવી ટિપ્પણી કેમ કરે ?

કાજલ બેન માઇક ચેક કરતા કટાક્ષભાવ થી બોલે છે,"દિવસ ના અંતે પતિ પત્ની એ સાથે એક ઘર મા જીવાનુ હોઈ છે ,ના કે સમાજ ના બાંકડે જઈ સુવાનું હોઈ !

સમાજ શું કહે છે એનું તો કોઈ મહત્વ જ નથી હોતું.સમાજ પોતાના મનોરંજન માટે તમને વાપરે એના કરતા તમારે સમાજ ને કઈ રીતે પોતાના વિકાસ માટે વાપરવું એ શીખવા જેવું છે .સુખી થવાની એ ચાવી છે.

લગ્ન જીવન મા સ્ત્રી ને પુરુષ ની ભૂમિકા સાવ અલગ છે એટલે હરીફાઈ નો તો સવાલ આવતો જ નથી .બે વ્યક્તિ જો અલગ અલગ પ્રશ્નપત્ર ના જવાબ લખતા હોઈ તો શું તમે પરીક્ષા ના અંતે એવું નક્કી કરી શકો કે કોના અંક વધારે આવ્યા ? એ શક્ય જ નથી .

તમારો પતિ દેશ નો વડાપ્રધાન ભલે હોઈ પણ જયારે કોઈ પ્રસંગે એને મન હળવું કરવા બે ઘડી રડવું હોઈ તો આખી દુનિયા મા કોઈ એવો ખોળો નથી મળવાનો .એને તમારી વગર ક્યાંય ના ફાવે.એને તમારી જરૂર તમે વિચારો એના કરતા વધારે હોઈ છે પણ એ ક્યારે પણ એવું કબુલ નહિ કરે .એ કુદરતે ઘડેલી પુરુષ ની પ્રકૃતિ છે.એટલે સ્ત્રી તરીકે આપણે અપેક્ષા કરવા કરતા એને સમજવાની જરૂર છે.

તમારા પતિ જો કોઈ સિધ્ધિ હાસિલ કરે તો આખી દુનિયા જોડે એની ઉજવણી કરિયે પણ એટલો આનંદ નથી થતો જેટલો આનંદ એમને પત્ની ને બાળકો જોડે પોતાની સફળતા share કરવા મા આવે"!!

પ્રેક્ષકો મા નેવું ટકા મહિલાઓ હોઈ એવું ઋત્વી ને લાગતું હતું.કાજલ બેન ના જવાબો જાણે એક પછી એક ઋત્વી ના મન મા ઘેરાયલા કાળા વાદળો ને ચીરી  સુરજ ના કિરણો ને ચારે કોર ફેલાવી રહ્યા હોઈ એવી અનુભૂતિ થઈ રહી હતી.

ઋત્વી ને હવે સાંભળવાની મજા આવી રહી હતી.જાણે એના મન ના સવાલો કોઈ વાંચી ને જવાબ આપી રહ્યું હોઈ એવો ઉત્સાહ એના મન મા ઉદ્યભવી રહીયો હતો.

શૉ નો ત્રીજો પ્રશ્ન આવ્યો ,'કાજલ બેન તમારા જવાબો  સાંભળી લાગે છે કે તમને પુરુષ પ્રતિ વધારે સહાનુભૂતિ છે .સ્ત્રી એ જ બધા મા સમાધાન કરવાનું એમ ને ? બધી compromise સ્ત્રી ના ભાગે એવું માનવું છે તમારે ?

કાજલ બેન થોડા હળવા થઈ એક દ્રષ્ટાંત આપતા બોલ્યા ,'તમે તમારા ત્રણ વરસ ની દીકરી ને એક રુડી રૂપાળી ઢીંગલી આપી જોવો ને પછી દૂર થી એને શાંતિ થી નિહાળી જોજો .એ નાની અમથી દીકરી ને કોઈએ શીખવાડ્યું નથી છતાં એ તો તમે આપેલી ઢીંગલી ને ખુબ વ્હાલ કરશે ,સારા કપડાં પહેરાવશે ,પ્રેમ થી એના વાળ ઓળી એને એક બાળક ની જેમ સાચવશે .આ કુદરતે સ્ત્રી ની આપેલી પ્રકૃતિ છે.એ સહજ રીતે દરેક સ્ત્રી ને જન્મ જાત થી પ્રાપ્ત છે.

શાસ્ત્રો મા અમથી થોડી એને ,'નારી તું નારાયણી ' એમ કહેવામાં આવી છે'.

બીજી તરફ એક ત્રણ વરસ ના દીકરા ને એક ઢીંગલી આપી જોવો.પછી જોવો મજા .પેહલા એ ઢીંગલી નું માથું આમ ફેરવશે પછી તેમ ફેરવશે .ગોળ ગોળ ફેરવી છુટું પાડશે પછી ઢીંગલી નો હાથ છૂટો પાડશે અને પગ છુટો પાડશે અને પાછો જોડશે .એ પુરુષ ને  કુદરતે આપેલી પ્રકૃતિ છે.ક્યાંય સાંભળ્યું છે ,'નર તું નારાયણ એવો ઉલ્લેખ હોઈ '! કાજલ બેન નું વાક્ય પૂરું થતા પ્રેક્ષકો ખડખડાટ હસી પડ્યા .

કાજલ બેન બોલવાનું ચાલુ રાખે છે,'હું તો કોઈ નો પક્ષ નથી લેતી બેન.પણ મારા આપેલા દ્રષ્ટાંત પર થી એટલું સમજવાનું છે કે જે વસ્તુ કુદરતએ પુરુષ ને આપી જ નથી ,એની અપેક્ષા એની પાસે થી રાખવી એતો એરપોર્ટ પર ટ્રેન ની વાટ જોવા જેવી વાત છે.આખી જિંદગી wait કરશો તોયે મેળ નહિ પડે સાહેબ ! 

એટલે કાંતો વિમાન પકડો નહીંતર ટ્રેન સ્ટેશન ની રાહ પકડો બાકી આખી જિંદગી રડવાનો ને ફરિયાદ કરી દુઃખી થવાનો જ વારો આવે.

ઈશ્વર પણ કઈ વિચારી ને જ વેંહચણી કરતો હશે ને.એટલે આપણે તો કુદરત ના નિયમ નો વિરોધ કર્યાં કરતા એને અનુકૂળ થઈ જીવન જીવાનુ હોઈ'. 

કાજલ બેન ની સલાહ ને પ્રેક્ષકો એ તાળી ના ગણગણાટ સાથે વધાવી લીધી.કાજલ બેન શૉ ની સમાપ્તિ માટે દરેક ને સંબોધી ને કહે છે,"દાંમ્પત્ય જીવન એક ખુબ મજા ની સફર છે.થોડું થોડું જતું કરતા શીખી જાવ,નાની નાની વાતો નો સ્વીકાર કરતા શીખી જાવ ,એક બીજા ની પ્રસંશા કરતા શીખી જાવ,એક બીજા ને બદલવા કરતા એક બીજા માટે બદલતા શીખી જાવ,દુઃખ મા જોડે રડતા શીખી જાવ,સુખ મા બધા ને સમાવતા શીખી જાવ,એક બીજા ના પૂરક બનવા કરતા એક બીજા ના ભાગીદાર બનતા શીખી જાવ,એક બીજા જોડે મિત્ર વધારે ને વિવેચક ઓછા બની વર્તો ,જોડે એક પોતાની નાની સુંદર દુનિયા બનાવો ને ઘરડા થાવ ત્યારે જોડે બેસી હસી શકો એવી યાદો અને યાદગાર પળો ભેગી કરો'.

પ્રેક્ષકો જાણે મંત્ર મુગ્ધ બની સાંભળી રહી હોઈ એવો ઘાઢ મૌન ઋત્વી સાંભળી રહી.રેડિયો સાંભળતા સાંભળતા ઘર ક્યારે આવી ગયું એની ઋત્વી ને ખબર જ ના પડી આજે તો .

ઋત્વી નું મન જાણે કોઈ એ રગડી ને ધોઈ નાખ્યું હોઈ એવું એને લાગી રહ્યું હતું.બપોર ના ઉચાટ ,શંકા,સવાલો થી ભરેલા મન ના બદલે હમણાં એનું મન જાણે એક શાશ્વત શાંતિ ,પ્રસન્નતા ને પ્રેમ થી ભરેલી વાદળી જેવું થઈ ગયું હતું.જે મનન ને વળગી વરસવા માટે થનગની રહીયુ હતું .એને મનન પર ખુબ વહાલ વગર કારણે જ આવી રહ્યું હતું.ઋત્વી પોતાનું મંદ મંદ હાસ્ય જાતે જ માણી રહી હતી.

ઘર ના ડ્રાઈવેવ મા ગાડી પાર્ક કરી ,રેડિયો બંધ કરી ઋત્વી દરવાજો ખોલી બહાર નીકળી .ગાડી ના ટ્રન્ક મા થી ગ્રોસરી બેગ્સ લઇ એ ઘર ની ડોરબેલ મારી મનન નો દરવાજો ખોલવાની વાટ જોઈ રહી હતી.!!

***P.S: Few words and ideas and character details inspired by my favourite speaker and role model without any intention to offend or duplicate their works.It is my dedication and gesture to them to show my love,respect and celebrate their immense excellency !!